Blood Cold Chain กับ ตู้เย็นเก็บวัคซีนและเลือด

ตู้เย็นเก็บวัคซีนและเลือด สิ่งสำคัญหากต้องการเก็บรักษาเลือดและวัคซีน  การเก็บรักษายาจะใช้ ตู้เย็นเก็บยา โดยเฉพาะ  ซึ่งมีระบบทำความเย็น (compressor) เป็นชนิดปลอดสาร CFC และใช้กระแสไฟฟ้าในการทำงาน โดยสามารถตั้งอุณหภูมิที่เหมาะสมในการเก็บรักษาเลือด ให้คงที่ระหว่าง +2 องศาเซลเซียส ถึง +6 องศาเซลเซียส ซึ่งอาจออกแบบให้มีจำนวน compressor มากกว่า 1 ตัว เพื่อรองรับการทำงานหาก compressor ตัวหนึ่งตัวใดเสีย และมีฉนวนป้องกันความร้อนที่แข็งแรงและหนาพอที่จะรักษาอุณหภูมิให้คงอยู่ระหว่าง +2 องศาเซลเซียส ถึง +6 องศาเซลเซียส ตลอดเวลา

แม้ในช่วงที่กระแสไฟฟ้าขัดข้อง โดยในการใช้ตู้เย็นเก็บเลือด ควรจะทยอยแบ่งถุงเลือดเก็บเข้าตู้เย็น เพราะหากเก็บถุงเลือดที่ถูกจัดเก็บในอุณหภูมิห้อง ใส่พร้อมกันครั้งละหลาย ๆ ถุง จะทำให้ต้องใช้เวลานานกว่าอุณหภูมิของเลือดจะลดลงถึงอุณหภูมิในการเก็บรักษาคือ +4 องศาเซลเซียส และการใช้งานตู้เย็น ไม่ควรจะเปิดตู้บ่อย ๆ ซึ่งจะทำให้อุณหภูมิเปลี่ยนแปลง จึงควรเปิดตู้เย็นแค่ที่จำเป็นเท่านั้น

การเคลื่อนย้ายโดยใช้กระติกขนส่งเลือดและวัคซีน

โดยในการเคลื่อนย้ายวัคซีนกับเลือด ควรใช้กระติกขนส่งวัคซีน เลือด ชนิดโพลีโพไพลีน (Polypropylene) ที่มีความแข็งแรงทนทาน มีการใช้ฉนวนกันความเย็นชนิดพิเศษ อย่างโพลียูรีเทน (Polyuretane) และมีการออกแบบให้เคลื่อนย้ายอย่างสะดวกด้วยล้อ 2 ล้อ พร้อมก้านจับสำหรับลากเลื่อนแบบเดียวกับกระเป๋าเดินทาง รวมทั้งกระติกขนส่งวัคซีน เลือด จะต้องสามารถเก็บรักษาอุณหภูมิภายในกล่องได้ 2-8 องศาเซลเซียส เป็นระยะเวลานาน 10 ชั่วโมง

ตู้เย็นควบคุมอุณหภูมิที่เหมาะสมในการเก็บรักษาวัคซีนและเลือด

การขนส่งวัคซีนกับเลือด จะต้องจัดให้มีระบบที่มีประสิทธิภาพ เพื่อให้วัคซีนกับเลือดได้รับดูแลให้อยู่ภายในช่วงของอุณหภูมิที่ถูกต้อง ซึ่งเป็นสิ่งที่สำคัญอย่างมาก เพราะหากวัคซีนกับเลือดไม่อยู่ในอุณหภูมิที่เหมาะสมจะทำให้เกิดการเสื่อมสภาพและอาจส่งผลร้ายแรงต่อผู้ที่ได้รับ โดยในการเก็บรักษาวัคซีนกับเลือดจะมีช่วงอุณหภูมิที่เหมาะสมดังนี้

อุณหภูมิที่เหมาะสมในการเก็บรักษาวัคซีน

วัคซีน คือ ผลิตภัณฑ์ที่ผลิตมาจากสิ่งที่มีชีวิต หรือที่ได้จากการสังเคราะห์ หรือกระบวนการอื่นใดที่นำมาใช้ในการกระตุ้นระบบภูมิคุ้มกันโรคของมนุษย์ เพื่อป้องกัน รักษาหรือลดความรุนแรงของโรค ซึ่งอุณหภูมิที่เหมาะสมสำหรับการเก็บรักษาวัคซีนคือ ช่วงอุณหภูมิที่ 2-8 องศาเซลเซียส และถ้าวัคซีนไม่ได้ถูกจัดเก็บในอุณหภูมิที่เหมาะสม แต่อยู่ในอุณหภูมิที่สูง ก็จะทำให้ความแรงของวัคซีนลดลงเร็วขึ้น และเมื่อวัคซีนเสื่อมสภาพ ผู้ได้รับวัคซีนจะไม่ได้รับการป้องกันโรค แต่หากวัคซีนอยู่ในอุณหภูมิที่ทำให้แข็งตัว จะส่งผลให้วัคซีนบางชนิดสูญเสียความแรงไปเลย และวัคซีนที่เสื่อมสภาพจาก freezing เมื่อฉีดแล้วจะเกิดเป็นไตแข็ง

อุณหภูมิที่เหมาะสมในการเก็บรักษาเลือด

การเก็บรักษาเลือดจะต้องเก็บรักษาในอุณหภูมิตามมาตรฐาน ก็คืออุณหภูมิระหว่าง +2 องศาเซลเซียส และ +6 องศาเซลเซียส เพื่อลดการเจิญเติบโตของเชื้อจุลินทรีย์ ที่อาจปนเปื้อนอยู่ในเลือด และถ้าหากเลือดถูกเก็บรักษาในอุณหภูมิที่สูงกว่า +6 องศาเซลเซียส เชื้อจุลินทรีย์ที่อาจเข้าสู่ถุงโลหิตในระหว่างการเจาะเก็บ อาจจะเจริญเติบโตขึ้นในขนาดทำให้เกิดอันตรายถึงตายได้เมื่อให้เลือดนั้นแก่ผู้ป่วย

โดยปกติในการเก็บรักษาวัคซีนกับเลือด จะถูกจัดเก็บในตู้เย็นเก็บวัคซีนและเลือดที่สามารถรักษาอุณหภูมิได้คงที่ตลอด มีการปรับอุณหภูมิให้อยู่ในช่วง 2-8 องศาเซลเซียส โดยตู้เย็นเก็บเลือดจะต้องเป็นมาตรฐานตาม WHO Guidelines และทั้งตู้เย็นเก็บเลือดและวัคซีน จะต้องได้รับการรับรองการผลิตเครื่องมือทางการแพทย์-วิทยาศาสตร์ (ISO 13485) เพื่อให้ได้ตู้เย็นที่ได้มาตรฐานสำหรับการเก็บรักษาวัคซีนและเลือด

ในการขนส่งวัคซีนกับเลือดไปส่งตามสถานที่ต่าง ๆ จะใช้กระติกขนส่งวัคซีน เลือด ในการเก็บรักษา โดยกระติกเก็บความเย็นที่ใช้ จะต้องสามารถเก็บรักษาอุณหภูมิภายในกล่องได้ 2-8 องศาเซลเซียส ได้เป็นระยะเวลานาน 10 ชั่วโมง เมื่อใช้น้ำแข็งเทียมจำนวน 12-14 ก้อน ขนาดก้อนละ 500 กรัม โดยน้ำแข็งเทียมจะต้องผ่านการแช่แข็งในอุณหภูมิ -20 องศาเซลเซียส นาน 12 ชั่วโมง และด้านบนของฝากระติก จะต้องมี Digital Thermometer แสดงอุณหภูมิภายในกระติกเป็นแบบตัวเลข สามารถวัดอุณหภูมิได้ในช่วง -25 องศาเซลเซียส ถึง 70 องศาเซลเซียส นอกจากนี้ฝาเปิดกระติกจะต้องแยกเป็น 2 ข้าง ซ้ายกับขวา สามารถเปิดได้ทีละข้าง เพื่อป้องกันการสูญเสียความเย็นจากการเปิด-ปิด

Cold Chain คือการเก็บรักษาวัคซีนให้อยู่ในสภาพเย็น 2-8 องศาเซลเซียสตลอดเวลา จากผู้ผลิตจนถึงเวลาที่ผู้ป่วยได้รับยา ส่วนการเก็บรักษาเลือดไปยังธนาคารเลือดของโรงพยาบาลต่าง ๆ จนกระทั่งนำเลือดไปใช้กับผู้ป่วย เรียกว่า Blood Cold Chain ซึ่งถ้าหากมีการเก็บรักษาที่ดี ก็จะทำให้วัคซีนสามารถใช้เพื่อการป้องกัน รักษาโรคได้ตามที่คาดหวัง และเพื่อรักษาให้เกล็ดเลือดมีชีวิต ทำหน้าที่ในเรื่องการห้ามเลือดได้อย่างตามปกติ และเพื่อป้องกันหรือลดการเจริญเติบโตของเชื้อแบคทีเรีย ซึ่งอาจจะปะปนอยู่ในเลือดและส่วนประกอบของโลหิต

Cold Chain กับตู้เย็นเก็บวัคซีนและเลือด

การเก็บรักษาวัคซีนจะต้องจัดเก็บในตู้เย็นที่อุณหภูมิ ช่วง 2-8 องศาเซลเซียส ตลอดเวลา และห้ามแช่แข็ง เพราะอาจทำให้วัคซีนสูญเสียประสิทธิภาพอย่างสิ้นเชิง โดยในการใช้ตู้เย็นสำหรับเก็บรักษาวัคซีน จะต้องมีที่ว่างภายใน เพื่อให้มีอากาศเย็นไหลเวียนได้ , ไม่เปิดประตูบ่อย ๆ , ไม่ใส่วัคซีนจนเต็มแน่นตู้เย็น , ชั้นล่างสุดกับบริเวณประตูตู้เย็น ควรจะต้องมีขวดบรรจุน้ำผสมแกลือแช่เอาไว้เพื่อช่วยในการรักษาอุณหภูมิให้คงที่ (อาจใช้ gel แช่เย็นแทนได้) และหากเป็นตู้เย็นแบบเก่า จะต้องมีตารางเวลาละลายน้ำแข็งอย่างสม่ำเสมอ

ที่มา : http://www.who.int/publications/guidelines/en/

medicool

See all author post